สมเด็จพระเทพฯ พระราชทานพระนิพนธ์คำนิยมให้ คุณหญิงกษมา เนื่องในโอกาสครบ ๕ รอบ ขณะที่ สพฐ.จัดพิธีอำลาตำแหน่งเหล่า ผู้บริหาร ขรก. จนท.รวมตัวมอบดอกไม้อำลา ด้าน อดีตเลขา กพฐ. มอบงานให้ สมเกียรติ รักษาราชการแทน
เมื่อ เวลา ๑๐.๐๐ น. ของวันที่ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๕๒ ที่ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการได้จัดพิธีอำลาในตำแหน่งให้คุณหญิง
โดยนาย
ต่อมา คุณหญิงกษมา ได้รับพระราชทานพระนิพนธ์คำนิยม จากพระสาทิสลักษณ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสครบ ๕ รอบ มีข้อความว่า คุณหญิง
ข้าพเจ้ารู้จักครอบครัวของคุณหญิงกษมาเป็นการส่วนตัว และเนื่องจากข้าพเจ้ามีใจรักที่จะทำงานในวงการศึกษา ทำงานด้านนี้มาหลายปีตั้งแต่จบการศึกษาระดับปริญญาตรี จึงมีโอกาสได้เห็นผลงานของคุณหญิงกษมาหลายประการ ตัวอย่างเช่น เรื่องการตั้งห้องสมุดเฉลิมราชกุมารี เมื่อข้าพเจ้าอายุครบสามรอบ สมัยที่คุณหญิงเป็นรองอธิบดี(ภายหลังเป็นอธิบดี) กรมการศึกษานอกโรงเรียน งานนี้เราต้องการสร้างห้องสมุดที่ไม่เพียงแต่เป็นของทางราชการ แต่ต้องการให้ประชาชนในท้องที่ และผู้มีจิตศรัทธาทั่วไปมีส่วนร่วมด้วย นอกจากเป็นที่อ่านหนังสือแล้ว ยังต้องการให้เป็นหอจดหมายเหตุ (archive)ท้องถิ่นและพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเล็กๆ แนวคิดเช่นนี้เป็นแนวคิดใหม่ที่คิดไม่ยาก แต่ดำเนินการให้เกิดขึ้นได้ไม่ง่ายนัก เมื่อเกิดขึ้นแล้ว ยังต้องดูแลรักษาให้ดี ให้คงมาตรฐานไว้ได้ คุณหญิงกษมา จัดการตั้งได้ และหมั่นดูแลสอดส่องอยู่เสมอ อีกเรื่องหนึ่งคือ เรื่องศูนย์การเรียนชุมชน การดูแลศูนย์การเรียนชุมชนนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะที่ตั้งเป็นที่ขาดแคลนทุรกันดาร มักอยู่ในเขตเขาสูง ต้องมีสุขภาพดีจึงจะปีนเขาขึ้นไปตรวจเยี่ยมได้
เมื่อคุณหญิงเป็นผู้ตรวจราชการ ได้ไปตรวจราชการเขตไหนข้าพเจ้าก็จำไม่ได้แล้ว จำได้แต่ว่าเป็นที่มีเกาะมากมาย พื้นที่ที่ยากลำบากในการจัดการสาธารณสุขและจัดการศึกษา นอกจากเขตภูเขาแล้วคือเขตเกาะ เพราะมีหลายเกาะที่ไม่สามารถเดินทางไปได้ตลอดทั้งปี
เมื่อเป็นอธิบดีกรมวิชาการ คุณหญิงมีความคิดเรื่องการผลิตตำราเรียนที่หลากหลายสอดคล้องกับท้องถิ่น รวมทั้งหนังสือที่เยาวชนมีส่วนร่วมในการผลิต
ขณะมีหน้าที่ดูแลการประถมศึกษา กรมสามัญศึกษา ปลัดกระทรวง และเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ก็ได้ประชุมร่วมกันในคณะกรรมการโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบเห็นว่าคุณหญิงเป็นผู้ที่พยายามแก้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น มีข้อเสนอแนะที่มีประโยชน์
นอกจากงานธุรการในส่วนกลางแล้ว คุณหญิงยังไปงานราชการทั่วประเทศ งานเรื่องโรงเรียนประถมศึกษา มัธยมศึกษาเป็นเรื่องยาก มีงานจุกจิกสารพัด นอกจากเรื่องนักเรียนแล้ว ยังมีเรื่องครูอาจารย์ เจ้าหน้าที่ ผู้ปกครอง ชุมชน เรื่องวิชาการ สวัสดิการ เรื่องปากท้อง คุณหญิง
เนื่องในโอกาสฉลองวันเกิด ๕ รอบ ขออาราธนาคุณพระรัตนตรัยบันดาลให้คุณหญิง
*******************